Op 19 mei 1990 ving de ‘Urban Jungle Tour’ van de Rolling Stones aan met een concert in de Rotterdamse Kuip. Het beloofde een lange en spannende zomer te worden. Ik had TDK als sponsor getekend voor de Europese tour en ik zou deze sponsorship coördineren. Dat betekende 3 maanden op tour in Europa met de grootste rock-n-roll band ter wereld. Een droomklus. Last minute koos hoofdsponsor Budweiser ook er voor om mijn bedrijf in te schakelen omdat hun Amerikaanse sponsorship-agency geen vat kreeg op het lastige Europa met vreemde valuta’s, onbekende steden, grenzen, douanes, afstanden en talen. 27 shows in 3 maanden. Ik kocht een Renault Espace om de shows in de buurt van Nederland comfortabel per auto te kunnen doen en kleine meetings gewoon ter plekke in de auto. Voor mij geen drukke tourbussen met de crew.
Het was een tour van nieuwe ervaringen voor de Stones. De band trad voor het eerst op in het (toen nog) straatarme Portugal en was onder de indruk van het enthousiasme waarmee ze onthaald werden. Het maakte hen nieuwsgierig naar meer ‘vreemde’ landen.
Het was sowieso een historisch jaar. In Duitsland was in november 1989 de Muur gevallen en er was een voorzichtig begin gemaakt met de hereniging van de Bondsrepubliek en Oost-Duitsland. Op 1 juli 1990 werd de West-Duitse mark ingevoerd in de voormalige DDR. De Stones besloten daarom een eerste concert te geven in Oost Duitsland. In de Radrennbahn Weissensee, een grote wielerbaan in Oost-Berlijn, werd een locatie gevonden. Op kosten werd niet gekeken, het exorbitant grote Amerikaanse ‘Steel Wheels’ decor werd speciaal overgevlogen.
Ik was tijdens de tour bevriend geraakt met Michael Ahern, de beroemde tour producer. Hij was zijn carrière begonnen als stage-manager in de legendarische Fillmore East club in New York. Nadat bands als de Beatles en de Rolling Stones in de jaren 60 waren gestopt met stadion optredens omdat ze zichzelf niet meer konden horen spelen door de gillende fans, bedacht Michael voor de Rolling Stones in de jaren 70 een systeem waardoor dit weer mogelijk werd, het ‘PA’. De bandleden hadden voortaan hun eigen monitors om zichzelf te horen spelen en daarover heen kwam het PA – een muur van boxen met het geluid voor de fans. Toen hij hoorde dat er een Nederlander op de tour meeging zocht hij me op en met kleine pretogen vroeg hij of ik kon ‘klunen’ en of ik zijn ‘vriend’ Evert van Benthem kende. Voor Michael was geen zee te hoog. Hij vermaakte zich uitstekend met eigenwijze Franse organisatoren, chaotische Italianen en arrogante Engelsen.
Met gevoel voor historie werden de shows gepland op 13 en 14 augustus 1990, de 29e verjaardag van de start van de bouw van de Berlijnse Muur. Een kaartje kostte (maar) 10 mark en 100.000 fans woonden de twee concerten bij. De show zou als allereerste concert worden gefilmd in het splinternieuwe Imax formaat. Met acht Imax camera’s, elke camera had het formaat van een grote zeecontainer.
Maar de grootste productionele uitdaging moest nog komen. De nieuwe Tsjechische president Vaclac Havel had de Stones een open uitnodiging gegeven om in Praag te komen spelen, ter viering van het einde van de Sovjet overheersing. Op 1 augustus werd besloten daar op 19 augustus op te treden. “Tanks are rolling out, the Stones are rolling in” was de slogan waarmee het concert werd promoot. De Stones traden gratis op. Alle inkomsten gingen naar een stichting van mevrouw Havel, voor hulp aan invalide kinderen.
Michael Ahern vroeg tour coördinator Steve en mijzelf om de faciliteiten in het Praagse stadion te bekijken en de eerste voorbereidingen te treffen. Ik moest supersnel van Oost-Berlijn naar Praag te zien komen met mijn Espace. Dat was lastig omdat de wegen slecht waren en de grenzen nog steeds potdicht zaten. De Oost-Duitse promotor gaf me tips voor een snelle rit: (1) rij altijd harder dan 120 kilometer per uur, hogere snelheden kan de Oost-Duitse politie niet meten met hun radar; (2) bij de Tsjechische grens zal een file van 4 á 5 kilometer staan, doe of je gek bent, neem de linkerbaan en rij door tot het grenskantoor. Zorg dat je een doos met Stones T-shirts in de kofferbak hebt, trek die open als je aankomt en geef die doos aan de grenspolitie’.
Zo gezegd zo gedaan. Ik reed full speed en langs de enorme rij wachtende Trabantjes, totdat ik met getrokken geweren werd gestopt door de grenspolitie. Doos eruit, grenspolitie blij, ik mocht tot woedde van de honderden wachtenden meteen door.
De nieuwe Tsjechische regering bood ons een gezamenlijke kamer aan. Een kamer delen? Daar hadden we geen trek in. Er zat echter niets anders op want de Jehova’s getuigen hadden een congres in de stad en hielden alle hotelkamers bezet.
Maar de kamer die Havel ons beschikbaar had gesteld bleek te bestaan uit de volledige 4e verdieping van het meest extravagante gebouw in Praag. Het was de Presidentiële Suite in het Praha Hotel. De voormalige communistische partij van Tsjecho-Slowakije had deze kolos van beton laten bouwen om partijbonzen en buitenlandse hoogwaardigheidsbekleders in de watten te leggen. Nicolae Ceausescu, (de laatste communistische leider van Roemenië), Erik Honecker (18 jaar lang de leider/onderdukker van Oost-Duitsland), en Eduard Shevardnadze (Soviet minister van Buitenlandse Zaken) behoorden tot de vaste gefêteerde gasten. Grote betonnen bogen, roestvrij staal, gepolijst marmer, grote publieke ruimtes en imponerende trappen werden toen als het toppunt van goede smaak gezien. Eén grote bonk communistische kitsch, mooi van lelijkheid.
Onze ‘kamer’ had de beschikking over twee open haarden, 4 slaapkamers, een privé lift en twee privé butlers. De suite was na de omwenteling niet meer verhuurd en de laatste gast voor ons bleek Mouammar Kadhafi te zijn geweest! Steve en ik besloten eens te kijken of we nog wat spionage apparatuur konden vinden. We trokken spiegels en schilderijen van de muur. Achter iedere spiegel, in lampen, open haarden en wat al niet meer zaten in onbruik geraakte camera’s en microfoons.
Het Strahov (Spartakiade) Stadion is het grootste stadion ter wereld, waar in de normale sportopstelling 220.000 bezoekers in passen. Het veld heeft plaats voor maar liefst 6 voetbalvelden (voetbalclub Sparta Praag gebruikt het nu als trainingscentrum en het staat sinds 2003 op de Unesco World Heritage lijst).
Wij konden onze ogen niet geloven. Steve was in het bezit van een van de eerste mobiele satelliettelefoons. Hij belde met zijn baas in Toronto:
‘Arthur, this is the biggest stadium we ever played’.
‘Don’t fuck with me Steve, the biggest stadiums are here in North America’.
‘Seriously Arthur, we can build the stage, have 150.000 people and still park our 50 trucks inside the bowl’.
‘We can swim too: there are two Olympic- size swimming pools under the soccer pitch’.
Om de breuk met het verleden te accentueren werd een gigantisch Stones tong logo op een heuvel naast de stad Praag geplaatst, op de plek waar eerst een giga-portret van Stalin had gestaan.
Volgens Tsjechische fans was het ”Black and Blue” album uit de jaren 70 het enige album dat ooit officieel verkocht was in het land. Maar ze konden de band volgen via bootleg platen en buitenlandse radiozenders. De belangstelling was daarom kolossaal. Op de avond van het concert stonden meer dan 100.000 dolenthousiaste fans voor de poorten van het Strahov stadion te wachten!
Het Stones concert ging de geschiedenis in als een van de grootste maar zeker de luidruchtigste viering van de bevrijding van de communistische dictatuur.
(De Rolling Stones zijn nog steeds mijn klant. In 2017 en 2018 contracteerde en coördineerde ik de Europese Stones tour sponsorships van Jeep).
