Het Lochem Festival werd beconcurreerd door een nieuw festival in Duitsland, in het plaatsje Schüttorf. De organisator, Johannes W., had de kunst bij ons, de organisatie van het Lochem Festival, afgekeken. Ze hadden een deel van ons personeel ingehuurd en zelfs één van onze headliners – de Stray Cats – geboekt.
Dat Schüttorf ook Frank Zappa als headliner op het affiche had staan was een mooie aanleiding om een kijkje te nemen. Want Frank Zappa als hoofd-act op een festival, dat gunde je geen enkele organisator. Onze stage-manager Willem Venema was ook ingehuurd als stage-manager aldaar en had backstagepassen voor ons geregeld.
Het was een mooie warme dag. Het Schüttorf festivalterrein bleek ingeklemd te liggen tussen 2 slingerende, brede rivieren. Met al die zwemmende en halfnaakte hippies leken de tijden van Woodstock te herleven. Mijn festivalpartner Joost en ik gingen richting podium/backstage, met voorpret over wat ons te wachten zou staan bij Zappa. Het was sowieso een heerlijk gevoel met backstagepassen op een Duits evenement rond te lopen. Want zoals het goede Duitsers betaamt werd er gebogen als een knipmes op vertoon van je pas.
Zo drongen we door tot het heilige der heiligen, de backstage Maar tot onze verbazing was daar niemand van de Duitse organisatie te vinden. Integendeel, Willem Venema zwaaide de scepter, geassisteerd door zijn adjudant Hein Fokker. Het bleek dat Zappa de Duitse organisatie tot een zenuwinzinking had gedreven. Promotor Johannes W. had zich huilend teruggetrokken op de nabijgelegen boerderij van zijn vader en moeder en een groot deel van het backstagepersoneel had het festivalterrein verlaten. Zappa had daarop besloten de enige man die niet onder de indruk van hem was, Willem Venema, het commando van de backstage en de overgebleven manschappen te geven. Hein werd gepromoveerd tot stage manager en omdat Zappa en Co. wisten dat wij promotors waren kwam Frank Zappa ons persoonlijk vragen of wij tijdens de show de boel in de gaten wilde houden op het het veld. Waarin wij werden geassisteerd zouden worden door zijn twee boomlange personal bodyguards, die bij aanvang van het concert pontificaal op de linker- en rechterhoek van het podium gingen staan. Zij zouden ons vanaf het podium in gebarentaal signalen geven aldus nog steeds Frank Zappa zelf. Portofoons waren niet voorhanden, die hadden de Duitsers meegenomen. Toen Zappa vroeg waarom dit tot zoveel hilariteit leidde bij de Nederlanders, vertelden we hem de destijds vaste Nederlandse begroeting van een Duitser: ‘darf ich mein fahhrad zurück?’
Joost en ik keken elkaar met lichte wanhoop aan maar we besloten het beste er van te maken. Wat wij konden coördineren aan een menigte van 20.000 was ons een raadsel. Maar the show must go on en dus maakten we ons op weg naar het veld.
Vanaf het grasveld zagen wij Zappa met een sarcastische blik het podium op komen, neerkijkend op een veld vol Duitse vrolijke halfnaakte Duitse hippies, ingeklemd tussen de twee rivieren. Het was hem blijkbaar iets te idyllisch en dus opende hij met de zin : ‘I am so happy to be here at Schweinlake’. Ik was er niet gerust op, het leek me niet de juiste opmerking om het Duitse publiek enthousiast te krijgen. Maar terwijl ik de menigte scande klonk een luid applaus en gejoel. Zappa besloot er een schepje bovenop te doen met een empathische welkomstgroet: ‘How Are You Schweinlakers?’ Luid gejuich en applaus. Met ‘Welcome to Schweinlake, Home of the Titties’ zette Zappa grijnzend zijn set in, tot groot enthousiasme van het publiek. Nog één keer zou hij het proberen, op het einde van zijn optreden, toen hij het nummer ‘Dancing Fool’ speelde. De tekst van het laatste couplet gaat als volgt:
Hey, darlin’… can I buy ya a couple ‘a drinks, Hmm?
Lookin’ for Mister Goodbar?
Here he is…
Wait a minute…
I’ve got it… you’re an Italian!
Huh?
Yer Jewish?
Love your nails …
Direct na de zin ‘Love your nails’ stak Zappa zijn hand op en de band stopte instantly met spelen. Waarna Zappa met een samenzweerderige blik luidkeels in de microfoon sprak: ‘There ain’t no Jews around here anymore!’. Of ze de teksten niet verstonden of dat ze het cynisme van Zappa wel konden waarderen is me nooit duidelijk geworden. Maar het Duitse publiek reageerde met een beleefd en hartelijk applaus. Zappa verliet de bühne en met een stevige grijns, en met een thumbs-up voor de Nederlanders stapte hij in zijn limousine.
(Hein Fokker is nog steeds actief op festivals en als je een wat oudere hippie ‘Home Of the Titties’ hoort roepen op een zonnige Lowlands dag, dan weet je wie je voor je hebt).
